واژینال راپچر
پارگی واژن یا واژینال راپچر (Vaginal Tear یا Vaginal Rupture) به آسیب یا پارگی در دیوارهها یا بافتهای واژن اشاره دارد که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله زایمان، فعالیت جنسی، تروما یا شرایط پزشکی خاص رخ دهد. این وضعیت در میان زنان، بهویژه در دوران بارداری و زایمان، نسبتاً شایع است و میتواند از پارگیهای خفیف سطحی تا پارگیهای عمیقتر که نیاز به مداخله پزشکی دارند، متغیر باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روشهای تشخیص، درمان و پیشگیری از پارگی واژن میپردازیم و اطلاعات جامعی را برای آگاهی بیشتر ارائه میدهیم.
پارگی واژن چیست؟
پارگی واژن به پارگی یا شکاف در دیوارههای داخلی یا خارجی واژن یا ناحیه پرینه (فاصله بین واژن و مقعد) گفته میشود. این پارگیها معمولاً در نتیجه فشار یا کشش بیش از حد بر بافتهای واژن ایجاد میشوند. شدت پارگیها میتواند متفاوت باشد و به چهار درجه تقسیم میشود:
درجه اول: پارگی سطحی که تنها پوست یا لایههای خارجی واژن یا پرینه را درگیر میکند.
درجه دوم: پارگی عمیقتر که عضلات پرینه را نیز شامل میشود، اما به عضله اسفنکتر مقعد آسیب نمیرساند.
درجه سوم: پارگی که به اسفنکتر مقعد گسترش مییابد.
درجه چهارم: پارگی شدید که تا دیواره رکتوم (راستروده) ادامه مییابد و نیاز به جراحی فوری دارد.
این پارگیها ممکن است دردناک باشند و در صورت عدم درمان مناسب، میتوانند منجر به عوارضی مانند عفونت، خونریزی شدید یا مشکلات طولانیمدت در عملکرد جنسی و دفع ادرار شوند.
علل واژینال راپچر
پارگی واژن میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از شایعترین علل عبارتند از:
زایمان طبیعی: یکی از شایعترین دلایل پارگی واژن، فشار ناشی از زایمان طبیعی است، بهویژه در مواردی که جنین بزرگ است، زایمان طولانیمدت است یا ابزارهایی مانند فورسپس یا وکیوم استفاده میشود. حدود ۹۰ درصد زنان در زایمان طبیعی دچار درجاتی از پارگی واژن یا پرینه میشوند.
فعالیت جنسی: رابطه جنسی، بهویژه در صورت عدم روانکاری کافی، خشکی واژن یا شدت زیاد، میتواند باعث پارگیهای خفیف در دیواره واژن شود.
تروما یا آسیب فیزیکی: ضربه مستقیم به ناحیه لگن، مانند تصادف یا سقوط، میتواند به بافتهای واژن آسیب برساند.
روشهای پزشکی: استفاده از ابزارهای پزشکی مانند اسپکولوم در معاینات زنان یا انجام روشهایی مانند سونوگرافی واژینال یا کورتاژ ممکن است در موارد نادر باعث پارگی شود.
شرایط پزشکی: بیماریهایی مانند واژینیسموس (انقباض غیرارادی عضلات واژن)، آتروفی واژن (نازک شدن دیواره واژن در دوران یائسگی) یا عفونتهای واژینال میتوانند بافت واژن را شکنندهتر کرده و خطر پارگی را افزایش دهند.
علائم پارگی واژن
علائم پارگی واژن بسته به شدت و محل پارگی متفاوت است. شایعترین علائم عبارتند از:
درد یا سوزش: احساس درد شدید یا سوزش در ناحیه واژن یا پرینه، بهویژه هنگام لمس، ادرار کردن یا رابطه جنسی.
خونریزی: خونریزی خفیف تا شدید از ناحیه واژن یا پرینه.
تورم یا کبودی: تورم یا تغییر رنگ در ناحیه آسیبدیده.
ترشحات غیرعادی: ترشحات خونی یا عفونی ممکن است در صورت عدم درمان مشاهده شود.
مشکلات ادراری یا مدفوعی: در پارگیهای شدید (درجه سوم و چهارم)، ممکن است بیاختیاری ادرار یا مدفوع رخ دهد.
احساس فشار یا ناراحتی در لگن: این احساس ممکن است در پارگیهای عمیقتر دیده شود.
تشخیص پارگی واژن
تشخیص پارگی واژن معمولاً توسط متخصص زنان و زایمان انجام میشود. مراحل تشخیص شامل موارد زیر است:
معاینه فیزیکی: پزشک ناحیه واژن و پرینه را برای شناسایی پارگی، خونریزی یا تورم بررسی میکند.
سونوگرافی واژینال: در برخی موارد، سونوگرافی ترانسواژینال برای بررسی عمق پارگی و آسیب به اندامهای داخلی لگن استفاده میشود. این روش با استفاده از امواج صوتی، تصاویری دقیق از رحم، تخمدانها و بافتهای اطراف ارائه میدهد.
آزمایشات تکمیلی: در صورت مشکوک بودن به عفونت یا عوارض دیگر، آزمایش خون یا کشت ترشحات واژن ممکن است انجام شود.
درمان پارگی واژن
درمان پارگی واژن به شدت و نوع پارگی بستگی دارد:
پارگیهای خفیف (درجه اول): این پارگیها معمولاً خودبهخود بهبود مییابند. استفاده از کمپرس سرد، حمام سیتز (نشستن در آب گرم) و داروهای مسکن مانند ایبوپروفن میتواند به تسکین درد کمک کند.
پارگیهای متوسط (درجه دوم): ممکن است نیاز به بخیه زدن در بیمارستان یا کلینیک داشته باشند. این بخیهها معمولاً قابل جذب هستند و نیازی به کشیدن ندارند.
پارگیهای شدید (درجه سوم و چهارم): این موارد نیاز به جراحی فوری دارند. جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و ممکن است نیاز به بستری شدن باشد.
درمانهای تکمیلی: در صورت وجود عفونت، آنتیبیوتیکها تجویز میشوند. همچنین، برای کاهش خشکی واژن و بهبود بافتها، ممکن است کرمهای استروژنی یا روانکنندهها توصیه شوند.
پیشگیری از پارگی واژن
برای کاهش خطر پارگی واژن، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
تمرینات پرینه در بارداری: ماساژ پرینه در ماههای آخر بارداری میتواند انعطافپذیری بافتها را افزایش دهد و خطر پارگی را کاهش دهد.
استفاده از روانکنندهها: در روابط جنسی، استفاده از روانکنندههای مبتنی بر آب میتواند از اصطکاک و پارگی جلوگیری کند.
مدیریت زایمان: انتخاب ماما یا پزشک باتجربه و استفاده از تکنیکهای مناسب زایمان (مانند زایمان در حالتهای عمودی) میتواند خطر پارگی را کاهش دهد.
مراقبتهای بهداشتی: حفظ بهداشت واژن و درمان بهموقع عفونتها یا بیماریهای مرتبط میتواند از شکنندگی بافتها جلوگیری کند.
اجتناب از دوش واژینال: دوش واژینال میتواند تعادل طبیعی باکتریهای واژن را مختل کرده و خطر عفونت یا آسیب بافتی را افزایش دهد.
عوارض احتمالی پارگی واژن
در صورت عدم درمان مناسب، پارگی واژن میتواند منجر به عوارض زیر شود:
عفونت: تجمع باکتریها در محل پارگی میتواند باعث عفونتهای واژینال یا لگنی شود.
درد مزمن: پارگیهای درماننشده ممکن است باعث درد مزمن در ناحیه لگن شوند.
مشکلات جنسی: پارگیهای شدید میتوانند باعث ناراحتی یا درد در روابط جنسی شوند.
بیاختیاری ادرار یا مدفوع: در پارگیهای درجه سوم و چهارم، آسیب به عضلات اسفنکتر میتواند این مشکلات را ایجاد کند.
اگر می خواهید بدانید انعقاد نطفه چیست، کلیک کنید.